كونژنكتيويت يا التهاب ملتحمه

كونژنكتيويت يا التهاب ملتحمه

ملتحمه يا كونژنكتيو يك غشاء شفاف و نازك است كه روي قسمت‌هاي قدامي سفيدي چشم و سطح داخلي پلك‌ها را مي‌پوشاند. به التهاب اين قسمت كونژنكتيويت مي‌گويند. لفظ pink eye را مي‌توان به همه انواع و يا به موارد عفوني آن اطلاق كرد. كونژنكتيويت ممكن است به علت عوامل ميكروبي، ويروسي، آلرژيك و يا تحريك جسم خارجي باشد.

علائم و نشانه‌ها

واضح‌ترين علامت كونژنكتيويت، قرمزي چشم است. قرمزي چشم به دليل التهاب و پرخوني ملتحمه ايجاد مي‌شود. همچنين چشم‌ها ممكن است درد يا خارش داشته باشند. معمولاً ديد بيمار طبيعي است و يا ممكن است به طور گذرا به دليل ترشحات تار شود كه معمولاً با پلك زدن مرتفع مي‌شود.

چطور مي‌توان تشخيص داد كه كونژنكتيويت از چه نوعي است؟

براي تشخيص علت قرمزي معمولاً پزشك از شما سوالاتي كرده و چشم را معاينه مي‌كند و ممكن است نمونه‌اي از ترشحات چشم شما گرفته و براي تعيين نوع به آزمايشگاه بفرستد. وجود بعضي علائم ممكن است سرنخي براي تشخيص نوع آن باشد. در غير اين صورت با آزمايش و كشت از ترشحات و آزمايش ميكروب‌شناسي مي‌توان نوع آن را تعيين كرد، هر چند معمولاً انجام آن‌ها ضرورت نمي‌يابد.

كونژنكتيويت ويروسي: بسياري اوقات تنها يك چشم را گرفتار مي‌كند (هرچند فرم دوطرفه آن نيز كم نيست). اين نوع كونژنكتيويت باعث آبريزش شديد و ترشح مختصر چشم مي‌شود.

كونژنكتيويت ميكروبي يا باكتريال: معمولاً هر دو چشم را گرفتار مي‌كند و ترشحات عليظ زيادي ايجاد مي‌كند كه گاهي سبزرنگ است.

كونژنكتيويت آلرژيك: معمولاً دو طرف را گرفتار مي‌كند، سبب خارش و قرمزي در چشم‌ها و گاهي در بيني مي‌شود و همچنين آبريزش زيادي ايجاد مي‌كند.

كونژنكتيويت آلرژيك: معمولاً دوطرف را گرفتار مي‌كند، سبب خارش و قرمزي در چشم‌ها و گاهي در بيني مي‌شود و همچنين آبريزش زيادي ايجاد مي‌كند.

كونژنكتيويت پاپيلري غول پيكر يا Giant papillary conjunctivitis: معمولاً هر دو چشم را گرفتار كرده باعث عدم تحمل لنز تماسي، خارش، ترشح غليظ، اشك ريزش و برجستگي‌هاي قرمزرنگ در زير پلك‌ها ( به نام پاپيلا) مي‌شود.

چه چيزي سبب كونژنكتيويت مي‌شود؟

كونژنكتيويت ممكن است در اثر ويروس، يا باكتري ايجاد شود و يا به دليل آلرژي به موادي مثل گرده گياهان، گرد و غبار، دود يا مواد شيميايي باشد. در كونژنكتيويت پاپيلري ژانت معمولاً علت تحريك جسم خارجي و در غالب موارد استفاده از لنز تماسي است. عفونت‌هاي سيستميك ويروسي و يا باكتريال نيز ممكن است باعث كونژنكتيويت شوند.

درمان

در درجه اول بايد از بروز آن پيشگيري كرد. هر دو نوع كونژنكتيويت ويروسي و باكتريال به سرعت پخش شده و به افراد ديگر سرايت مي‌كنند. در زير مواردي كه باعث كاهش انتشار بيماري مي‌شود ذكر شده است:

- دست‌ها را به دفعات بشوئيد و از تماس و مالش چشم‌ها خودداري نماييد.

- از مشترك بودن حوله و بالش و وسايل حمام و شستشو با افراد ديگر پرهيز نماييد و پس از هر بار استفاده از وسائل ذكر شده آنها را بشوييد.

- از شراكت قطره‌هاي چشمي و مواد آرايشي با ديگران پرهيز نماييد و پس از بهبود كونژنكتيويت آن‌ها را عوض كرده تا دوباره دچار عفونت نشويد.

- عدم استفاده از لنز تماسي در مدت بيماري و پس از بهبود آنها را حتي‌المقدور عوض نماييد.

در موارد كونژنكتيويت‌هاي ويروسي و باكتريال كمپرس گرم ممكن است باعث آرامش و تسكين چشم‌ها شود.

كونژنكتيويت‌هاي ويروسي و باكتريال عموماً بدون درمان هم خودبه‌خود بهبود مي‌يابند. استفاده از قطره‌هاي آنتي‌بيوتيك در موارد باكتريال بهبود آن‌ را تسريع بخشيده و همچنين سرايت ‌آن‌ را به ديگران كاهش مي‌دهد. در موارد خاصي ممكن است به آنتي‌بيوتيك سيستميك نيز نياز پيدا شود.

گاهي به دنبال كونژنكتيويت ويروسي ضايعات التهابي در قرنيه ايجاد مي‌شود كه براي درمان آن‌ها گاهي استروئيد موضعي لازم مي‌گردد.

كونژنكتيويت‌هاي ناشي از تبخال بايد با داروهاي ضدتبخال درمان شوند.

براي كاهش كونژنكتيويت‌ آلرژيك در طول روزهايي كه گرده‌هاي گياهان زياد است (به هنگام وزش باد و فصل بهار) پنجره و درب‌ها را بسته نگاه داشته مانع ورود آن‌ها به داخل شويد. اگر در معرض دود و مواد شيميايي هستيد در نواحي كه تهويه خوبي دارد بايستيد. در موارد كونژنكتيويت آلرژيك كمپرس سرد خيلي تسكين دهنده است.

اگر دچار كونژنكتيويت پاپيلري ژانت شده‌ايد، معمولاً علت آن استفاده از لنز تماسي است. در اين صورت بايد حداقل براي مدتي از لنز استفاده نكنيد. همچنين ممكن است تعويض نوع لنز براي پيشگيري از عود مفيد باشد.

كونژنكتيويت پاپيلري ژانت ممكن است به دليل پروتز و يا تحريك نوك بخيه باشد كه در اين صورت پزشك ممكن است بخيه را بردارد.